The Beatles efsanesi, 1980 yılında hunharca katledilen John Lennon ve 2001 yılında kaybettikleri George Harrison’ın da teknolojik nimetler vasıtasıyla yer aldığı ve grubun birlikte son çalışması olan Now and Then parçasını bugün yayınladı. Parçanın ilginç hikayesine göz atmadan önce Beatles grubunun geçmişine bir bakalım.
Rock tarihinde bir dönüm noktası olan İngiliz The Beatles grubu 1957 yılında John Lennon, Paul McCartney, George Harrison ve Pete Best tarafından “Johnny and The Silver Beetles” adıyla Liverpool UK’de kurulur. Kısaltma ve sözcük oyunlarıyla (beat-les) Beatles adına evrilen grup, şehrin küçük bir yeraltı gece kulübü olan The Cavern de sahne almaya başlar. Yeni dalga saç kesimleri ve kıyafetleri ile dikkat çekmeye başlayan The Beatles’ ta Pete Best’in yerini Ringo Starr alınca müthiş dörtlü nihai şeklini alır.
(The Beatles)
Everly Brothers ın vokal armonileri, Chuck Berry nin gitar riffleri, Buddy Holly’nin canlı melodileri ve Little Richard tarzı falsetto vokallerin buluştuğu Beatles çılgınlığı yani Beatlemania başlamıştır: artık gençler onlar gibi giyinir, saçlarını onlar gibi tararlar. Fab Four, yaşlı ve içi geçmiş İngiltere’deki başkaldırı ve değişim arzusudur. Beatles rüzgarı sadece İngiltere’de esmeyecek, tüm dünyada etkili olacak ve rock tarihini değiştirecektir. Grup birlikte Yesterday, Let it Be, Here Comes The Sun, Come Together, Helter Skelter, Yellow Submarine gibi unutulmaz hitlere imza atar. Bunlardan Helter Skelter, heavy tonu ve kirli sounduyla heavy metal in ayak sesleri olarak kabul edilecek fakat ne yazık ki 1969 Tate-LaBianca katliamı ile haksız şekilde ilişkilendirilecektir. Ruh hastası tarikat lideri Charles Manson’ın müritleri, içlerinde Roman Polanski’nin hamile eşi Sharon Tate’in de bulunduğu beş kişiyi Los Angeles California’da vahşice katlederler. Helter Skelter parçasının içinde dünyanın sonuna dair kehanetler olduğuna inanan Manson’ın teşvikiyle, parça tarikatın marşı olur ve katiller kurbanların kanıyla duvara Helter Skelter yazarlar. The Beatles üyeleri bu durumu şaşkınlık ve üzüntüyle karşılamışlar, John Lennon ekstrem hayranlığın sapkınca tezahürü demiştir.
The Beatles içlerinde ünlü The Beatles – “The White Album” (1968) ve Abbey Road (1969) albümlerinin de yer aldığı 13 stüdyo albümüne ve pek çok derleme albüm ve EP’ye imza atmıştır. Tüm zamanların en çok satan grubu The Beatles, chartlarda zirveleri kimselere bırakmamış, Grammy ödülleri, Platin Altın Gümüş plak ödüllerini sıralamış, tüm üyeleri 1965 yılında Kraliçe II.Elizabeth tarafından Britanya İmparatorluk Nişanı-Şövalyelik (MBE) ile ödüllendirilmiştir.
(The Beatles)
Bugün grubun çok özel bir çalışması yayınlandı: John Lennon’ın eşi sanatçı Yoko Ono’nun sandıklarından çıkan ve John Lennon’ın 1970’lerin sonunda evde kaydettiği bir demo kasetinde yer alan Now and Then, küllerinden yeniden doğdu. Lennon’ın oğlu Sean’a göre, 1970’lerin sonunda ailesine daha çok vakit ayırmak için müzikten, turnelerden uzaklaşmış gibi gözükse de, babası John, Aralık 1980’de girişinde vahşice öldürüleceği New York Dakota binasındaki evinde müzik yazmaya ve kayıt yapmaya devam ediyordu. Yoko Ono’nun grup üyelerine verdiği ve Lennon’ın kendi kaydettiği demo kasetlerinde yer alan diğer parçalar Free as A Bird ve Real Love, 1995 ve 1996 yıllarında yayınlanan derleme Beatles albümleri The Beatles Anthology lerde yer almıştı: John Lennon’ın bu demolarını kullanan grup üyeleri, 1995 yılının teknolojisiyle bugünün standardından uzak ama anlamlı bir çalışmaya imza atmışlardı. Ancak Now and Then parçasında audio kasetteki John’un sesiyle piyanoyu ayrıştıracak ses mühendisliği teknolojisine o gün sahip olunmadığından, Now and Then hep yarım kalmış ve üç üyesi kalan The Beatles tarafından rafa kaldırılmış, ve neredeyse otuz yıldır adeta zamanının gelmesini bekleyerek uykuya yatmıştı.
(John Lennon)
Yeni Zelandalı bol Akademi Ödüllü yönetmen Peter Jackson’ın (Lord of The Rings Üçlemesi ve Hobbit-Tolkien) 2021 yılında The Beatles-Get Back belgeselini çekmek için geliştirdiği, sesleri ve enstrümanları ayırıp izole ve restore edebilen yazılım, Now and Then parçasında yer alan John Lennon vokalini izole etmek için kullanılınca uzun bekleyiş sona erdi: her ne kadar Beatles hayranları parçada AI (Artificial Intelligence) kullanıldı diye tepki gösterseler de bu tam olarak doğru değil: John Lennon’ın sesi yapay şekilde üretilmemiş, sadece orijinal kasetteki sesi piyanodan ayrıştırılarak temizlenmiş ve billur kıvamında duyulur hale getirilmiş. Zaten 1 Kasım’da Now and Then parçasıyla ilgili yayınlanan Now and Then-The Last Song başlıklı dokümanterde, grup üyeleri arkadaşlarının sesini asla yapay şekilde üretmeyeceklerinin ve bunun doğru olmayacağının altını çiziyorlar.
Yönetmen Peter Jackson’a Now and Then’in videoklibini çekmesi teklifi gelince elinde fazlaca görüntü olmadığı için önce çok korkmuş ve çekinmiş: ancak Apple’dan hiç yayınlanmamış bir Beatles arşivi ve grubun 1995 yılındaki çalışmalarına ait görüntüler, John Lennon’un oğlu Sean ve Harrison’ın eşi Olivia’dan gelen evde çekilmiş samimi filmler önüne gelince proje yavaş yavaş şekillenmeye başlamış; bir kısa film ortaya çıkmış. Parça parça götüntüler Peter Jackson’a ilham vermiş ve gruptan geriye kalan McCartney / Ringo Starr ikilisinin parça için yeni tarihli çalışma görüntüleri de eklenince bu çok dokunaklı ve etkileyici kısa film hayata geçmiş: kısa filmi yarın dijital platformlarda izleyebileceğiz; ben de bu yazıma izlenimlerimi ekleyeceğim. (Ekliyorum: içinde Peter Jackson ve The Beatles isimlerinin geçtiği bir müzik klibinden daha fazla etkilenmeliydim ama etkilenmedim. John Lennon’ın aşırı komiklik içeren görüntüleri biraz Jackson’ın hobbitleri Mary ve Pippin kıvamında olmuş, bu dokunaklı parçaya fazla neşeli kaçmış. Bunun haricinde artık hayatta olmatan Harrison ve Lennon’ın görüntülerinin eklenerek dörtlünün sanki hepsi hayattaymış gibi birlikte çalarken gözükmesi güzel bir detay olmuş.)
Yaklaşık bir saat önce Spotify’a düşen Now and Then’i dinledim: eski bir müzik kutusundan yayılan hüzünlü bir ninni gibi başlayan parça, birkaç kez dinledikçe daha güzelleşiyor. Now and Then, tekrar eden ana melodisine katman katman katılan enstrümanlar ve son olarak yaylıların, pek beğendiğim gitar solosunun ve geri vokallerin de eklenmesiyle gitgide crescendo hale gelen, armonileri The Beatles imzasını taşıyan ve pek tabii ki çok sevdiğim şaheser parça Happy Xmas (War Is Over) gibi John Lennon duyarlılığını taşıyan şık ve insanın yüreğine dokunan bir çalışma olmuş.
John Lennon’ın oğlu Sean, mix/mastering teknolojilerini seven babasının bu çalışmayı çok beğeneceğini düşünüyor. McCartney ve Ringo Starr ise teknoloji sayesinde tekrar biraraya gelip müzik yapmalarının bir mucize ve eşsiz bir deneyim olduğu konusunda hemfikirler. Bu mucizeye tanıklık edemeden 2001 yılında aralarından ayrılan George Harrison’ın 1995 yılında parça için kaydettiği gitar partileri kullanılırken McCartney de Harrison’ın slide tekniği ile ilaveler yapmış: McCartney’e göre bu, gitaristlerine bir saygı duruşu niteliğinde olmuş. McCartney ve Ringo Starr vokallerde de yer almışlar.
McCartney ve Ringo Starr’ın otantik bir Beatles çalışması dedikleri Now and Then, son Beatles kaydı; son derken gerçek anlamda sondan bahsediyoruz. Bense Real Love ve Free as Bird’ü de elden geçirirler diye düşünüyorum. Yoko Ono’nun sandıklarından başka kayıtların da çıkıp çıkmayacağı bilinmez ama The Beatles’ın AI ile yakınlaşması kariyerlerinde yeni sayfalar açar mı? Siz ne dersiniz?
©2023@metaloda
“Her hakkı saklıdır. Kaynak göstermeden alıntı yapılamaz. Başka yerde yayınlanamaz.”
